Geschreven door Mischa

Zoals de natuur zich na een periode van uitbundige bloei in het najaar terugtrekt en vertraagt om de winter door te komen, hebben veel mensen dit jaar ook moeten leren om met de seizoenen mee te bewegen. We presteren nou eenmaal niet altijd op de toppen van ons kunnen. Soms zijn de omstandigheden simpelweg niet gunstig en kom je niet tot je recht. Andere keren is de batterij gewoon op, leeg omdat je jezelf te lang hebt overvraagd of te krampachtig vasthoudt aan patronen.

Toch zul je merken na een periode van relatieve vertraging, of ‘gebrek aan productiviteit’ zoals ik daar dan zelf vaak over oordeel, dat je allerminst stil hebt gezeten. Je evalueert, structureert ideeën, trekt lessen, past je aan en gaat weer door. Vaak heb je die stilstand juist even nodig om helderheid te krijgen en weer door te kunnen groeien. Dat is ook hoe leren werkt. In deze blogpost vertel ik jullie graag over de nieuwste groeibewegingen van Voedselbospad die tijdens een periode van bewuste vertraging tot stand zijn gekomen  

Slow Living

In corona-tijd is er helaas een grote schaarste aan mensen die mijn filosofische bespiegelingen kunnen aanhoren en daarom prent ik ze mezelf maar in (en als ik geluk heb, tolereert Mandy ze ook). Met het stilstand-is-oké-mantra in mijn achterhoofd besloot ik daarom de maand januari vrij te nemen voordat ik in februari weer begin met een uitdagende PhD-positie bij de Universiteit Twente. Enerzijds wilde ik vertragen om bij te komen van een tumultueus afgelopen half jaar, maar ook wilde ik tijd creëren om te focussen op de dingen die ik belangrijk vind, maar die snel in het gedrang komen bij drukke werkagenda’s.

Voedselbospad was natuurlijk prioriteit nummer 1, maar allereerst iets over de vertraging. Vanaf de kerstvakantie, toen mijn vorige werk ten einde liep, hebben we veel tijd in de natuur door kunnen brengen. We begonnen het jaar met een duik in de Lek en we hebben heerlijk gewandeld in de Veluwe, waar Mandy is opgegroeid. Tijdens een ander weekend half januari huurden we een mooi huisje vlakbij de Weerribben met onze beste vrienden en ook was ik onlangs een dag met mijn zus en zwager in Zeeland, waar we een onwijs leuke excursie hebben gedaan o.l.v. mijn oom, die natuurgids en wetlandwachter is. Mandy moest helaas wel flink aan de bak in januari (aan ons spaarplan moet natuurlijk ook worden gewerkt), maar regelmatig een mooie wandeling in Utrecht, bijvoorbeeld door de Amelisweerd of het Beatrixpark, kan dan natuurlijk nog steeds. Overigens heb ik daar laatst – naast staartmezen, winterkoninkjes en halsbandparkieten – zelfs twee ijsvogels gespot! Naast alle ‘slow living’ heb ik ook weer eens lekker als vanouds een aantal dagen buiten gewerkt bij B&B de Appelgaard. Hier heb ik vanaf mijn 15^e tot deze zomer gewerkt als tuinman, ruim 12 jaar dus. De kennis en ervaringen die ik hier heb opgedaan hebben een stevige fundering gelegd onder onze Voedselbosdroom en het was weer heerlijk om terug te keren naar de vertrouwde mensen en plekken waar ik me als een vis in het water voel.

Nieuwe perspectieven

Maar het was deze maand ook tijd voor nieuw avontuur en voor nieuw perspectief. We willen ons ook dit jaar kunnen blijven ontwikkelen op een manier die ten dienste staat van onze natuurlijke interesses en gezamenlijke toekomstdromen, en dit voelde als een goed moment om daar de basis voor te leggen. Deze maand hebben we daarom een aantal processen in gang gezet, of we zijn erbij aangehaakt, die ons verder kunnen brengen:

1. De eerste die ik wil noemen is de club met voedselbos-enthousiastelingen waarmee ik, sinds november vorig jaar, bezig ben om in Utrecht een voedselbos te gaan realiseren. Ook hiermee zitten we nog in de verkennende fase, maar met onze verschillende achtergronden vullen we elkaar mooi aan en we gaan steeds sneller stappen zetten. We houden jullie natuurlijk op de hoogte wanneer daar concrete dingen uitkomen.
2. Ten tweede was daar, op 21 januari, de door MVO Nederland georganiseerde sessie ‘Duurzaam geld zoekt ondernemer’, toegespitst op Agroforestry. Hier ben ik bij aangehaakt om het landschap van relevante fondsen, kredietverstrekkers en dat soort zaken beter te leren kennen. De woorden ‘private equity’ en ‘bancaire lening’ zijn meer gevallen dan me lief is, maar het was zeker een nuttige ervaring, ook voor het netwerken!
3. 27 januari was de online lancering van Aardpeer  via Pakhuis de Zwijger. Aardpeer is een geweldig initiatief om de negatieve economische en ecologische spiraal die de landbouwsector in zijn greep houdt, te doorbreken. Bij Aardpeer staat het idee centraal om coöperatief land aan te kopen via obligaties en dit land vervolgens op een eerlijke manier langdurig te verpachten aan duurzame ondernemers in de landbouw. Dit initiatief is een samenwerking tussen onder meer Stichting BD Grondbeheer, Triodos Regenerative Money Centre, Wij.land en Herenboeren. Wij gaan nog kijken op welke manier wij hierbij betrokken kunnen raken, maar dit is een zeer relevante ontwikkeling voor ons om (vrij letterlijk) een voet aan het land te krijgen als beginnende ondernemers in de agrarische sector.
4. In januari ben ik ook begonnen met het maken van een ecologisch ontwerp voor een braakliggend terrein van 60 x 60m in Culemborg, vlak bij mijn ouders. Dit ‘Vlinderhart’ moet een toevluchtsoord worden voor vogels, egels, amfibieën, vlinders, bijen en allerlei insecten. Kortom: biodiversiteit staat centraal. Helemaal in mijn straatje dus. Dit project ben ik aangegaan om meer ervaring op te doen met het maken van zo’n ontwerp, contact met de wijk, maar ook een logistiek plan en alles wat er omheen geregeld moet worden. Zodra de plannen zijn goedgekeurd, horen jullie hier meer over!
5. Ik ben erg blij om dit jaar in mei weer een prachtige cursus voedselbosbouw te mogen gaan volgen! Na vorig jaar een basiscursus te hebben gedaan bij Wouter van Eck in voedselbos Ketelbroek, ga ik nu een wat meer verdiepende module doen gericht op ontwerpen. Ditmaal wordt dat georganiseerd door the Plant: een geweldig platform voor kennis over voedselbossen. Meerdere experts uit Nederland zullen hier hun kennis en ervaring uit de doeken doen (waaronder ook weer Wouter, maar bijvoorbeeld ook voedselbosboeren Jan en Maarten die we kennen van onze excursie naar Haarzuilens). Ik ben benieuwd of ze het altijd met elkaar eens zullen zijn! 😉
6. Ten zesde kunnen we waarschijnlijk een zelfpluk-abonnement krijgen bij Voedselbos Haarzuilens. Aan het einde van elke maand kunnen we dan langskomen om seizoensproducten naar keuze uit dit jonge bos te plukken. We zijn heel benieuwd wat dit gaat doen met onze manier van koken en eten! Mandy staat al te trappelen om hierover te delen! Misschien via een voedselbos-kookserie?
7. Last but certainly not least: vanaf donderdag 28 januari staat Voedselbospad officieel ingeschreven als onderneming bij de KvK! Mijlpaal! Voorlopig is dit in de vorm van een eenmanszaak, op mijn naam, want Mandy heeft al een onderneming. Het is natuurlijk handig om deze naam alvast te claimen, maar ook wil ik dit jaar, naast mijn PhD van vier dagen in de week, gaan kijken of ik diensten kan gaan aanbieden op gebied van landschapsontwerp. Hierbij komen de cursus van the Plant, maar ook de ervaring met Vlinderhart goed van pas! En natuurlijk kunnen zich de komende jaren nog veel meer kansen voordoen waarvoor het handig is als we alvast staan ingeschreven.

Met de blik vooruit

Door al deze ontwikkelingen dreig ik soms zelf bijna te vergeten dat er al een enorme uitdaging op me ligt te wachten: mijn PhD op het gebied van duurzame innovatie in de landbouw gaat namelijk bijna beginnen. Veel van mijn activiteiten vinden plaats binnen Synergia. Voor vier jaar zal dit een grote leerschool zijn in professioneel en persoonlijk opzicht, met bovendien een behoorlijk kijkje in de keuken van de Nederlandse landbouwsector en veel mogelijkheden tot netwerken. Ik kijk er zeer naar uit om me voor vier dagen in de week te kunnen bezighouden met de vragen waar ik toch al veel mee zit, zoals: hoe werkt het Nederlandse landbouwsysteem en hoe kan het anders? Wie bevinden zich in de voorhoede van die verandering? Wat zijn de voornaamste barrières die een duurzame omslag in de weg staan? Hoe kunnen we die overwinnen? Welke verschillende visies bestaan daarover? Allemaal relevante vragen, niet alleen voor mijzelf en voedselbospad, maar ook voor onze samenleving, want uiteindelijk is duurzaamheid voor ons allemaal noodzakelijk. Om een passende invulling te geven aan mijn resterende vrije dag in de week, ben ik nu op zoek naar een plek waar ik meer praktische kennis en ervaring kan opdoen met voedselbosbouw. Stageplekken bij voedselbossen zijn helaas schaars (in ieder geval bij ons in de buurt) en banen zijn er vrijwel niet. Daarom zoek ik een aanverwante ervaringsplek, bijvoorbeeld bij een boomkweker of bosgids. Ook hier ben ik de mogelijkheden aan het verkennen, waar jullie te zijner tijd meer over gaan horen!

Als februari begint zal ik de focus weer meer moeten gaan verleggen naar werk, maar de processen die nu zijn gestart, blijven op de achtergrond lopen. Vooruitkijkend naar het komende jaar ben ik dus optimistisch. Naast alle fundamentele onzekerheden van deze tijd zie ik volop kansen: voor Mandy en voor mij, voor Voedselbospad, maar ook nog steeds voor onze samenleving. Deze crisis biedt mogelijkheden voor vertraging en bezinning: laten we dat aangrijpen om een nieuwe koers uit te zetten.